Thưa bà con, trong những năm gần đây, các bệnh cây trồng do nấm gây hại như vàng lá, thối rễ, xì mủ, thán thư, lở cổ rễ… đang tấn công dữ dội nhiều loại cây trồng như tiêu, cà phê, sầu riêng, bơ, mít, xoài,… Việc bà con lạm dụng thuốc hóa học để chữa trị không chỉ làm đất chai cứng mà còn khiến cây yếu hơn, bệnh ngày càng khó trị dứt điểm.
Trong bối cảnh đó, các sản phẩm sinh học có chứa vi sinh vật phân giải xenlulo, đặc biệt là Chaetomium và Trichoderma, xuất hiện như “cứu tinh sinh học” giúp bà con kiểm soát bệnh hại từ gốc, cải tạo đất, phục hồi rễ và nâng cao năng suất bền vững. Bài viết dưới đây sẽ giúp bà con hiểu rõ vì sao 3 loại vi sinh vật này lại có sức mạnh đặc biệt đến vậy.
Contents
Vi sinh vật phân giải xenlulo là nhóm vi sinh có khả năng phân hủy cellulose – một thành phần chủ yếu trong xác bã thực vật như rơm rạ, thân lá cây mục. Chúng tiết ra enzyme cellulase mạnh mẽ, phá vỡ các chuỗi cellulose thành các hợp chất đơn giản như glucose – nguồn thức ăn lý tưởng cho cây trồng và các vi sinh vật có lợi khác.
Sau mỗi vụ mùa, đồng ruộng thường tồn dư rất nhiều xác bã thực vật. Nếu không được xử lý đúng cách, chúng dễ lên men yếm khí, tạo mầm bệnh và gây ngộ độc hữu cơ cho rễ cây. Vi sinh vật phân giải xenlulo giúp “ăn sạch” lượng bã này, đồng thời phục hồi lại hệ vi sinh vật đất đã bị ảnh hưởng bởi thuốc hóa học và nấm bệnh. Nhờ đó, đất được “thanh lọc”, trở lại trạng thái sinh học cân bằng và khỏe mạnh.
Vi sinh vật phân giải xenlulo góp phần cải thiện cấu trúc đất nhờ tạo nên chất mùn, tăng độ tơi xốp và thông thoáng cho đất trồng. Bộ rễ cây nhờ đó mà dễ dàng phát triển, hô hấp tốt, tránh được hiện tượng nghẹt rễ hay úng rễ vào mùa mưa kéo dài. Đây chính là tiền đề để cây trồng phát triển bền vững và khỏe mạnh.

Chaetomium là một chi nấm sợi có nguồn gốc tự nhiên trong đất, đặc biệt phát triển mạnh ở môi trường giàu xác bã hữu cơ và mùn. Dưới kính hiển vi, Chaetomium tạo thành những thể quả có lông cứng xung quanh, tạo nên đặc trưng nhận diện rõ nét. Đây là loài nấm sinh học đối kháng cực mạnh, có khả năng khống chế nhiều chủng nấm bệnh nguy hiểm trong đất.
Chaetomium tiêu diệt nấm bệnh bằng 3 cơ chế chính:
Chính vì vậy, Chaetomium có hiệu quả cao trong phòng trị nhiều bệnh hại rễ, cổ rễ, thân cây.

Trichoderma là một nhóm nấm đối kháng cực kỳ nổi tiếng trong nông nghiệp sinh học. Chúng sống ở vùng rễ cây (rhizosphere), nơi mà nấm bệnh thường ẩn náu và tấn công. Trichoderma hoạt động theo nguyên lý cộng sinh: chúng bám vào rễ cây, phát triển quanh vùng rễ như một lớp “áo giáp sinh học” bảo vệ, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng bộ rễ.
Trichoderma có 3 cơ chế đối kháng mạnh:
Chúng đặc biệt hiệu quả với các bệnh do Fusarium, Sclerotium, Rhizoctonia – những “thủ phạm” gây vàng lá, chết rễ hàng loạt. Giúp tăng sức đề kháng cây trồng, kích thích bung rễ cực mạnh.

Khi sử dụng riêng lẻ, từng loại vi sinh như Chaetomium hoặc Trichoderma đều phát huy hiệu quả riêng biệt – cái mạnh về đối kháng nấm, cái nổi trội về phục hồi rễ. Tuy nhiên, khi kết hợp cả ba – Vi sinh vật phân giải xenlulo, Chaetomium và Trichoderma, hiệu quả được nhân đôi, thậm chí nhân ba.
Đây là điều mà thuốc hóa học không thể làm được.
Bộ ba vi sinh này giúp tiêu diệt mầm bệnh từ gốc, ngăn chặn lây lan và phục hồi bộ rễ bị tổn thương. Đặc biệt phù hợp cho cây trồng giá trị cao, nhạy cảm với hóa chất, cần sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP hoặc hữu cơ.
Đây là nhóm bệnh phổ biến nhất trên cà phê, hồ tiêu, bơ, mít, mãng cầu… gây hiện tượng vàng lá, cây héo chậm, chết dần từ rễ lên. Cả Chaetomium và Trichoderma đều tiêu diệt trực tiếp các nấm Phytophthora, Fusarium – thủ phạm gây thối rễ, lở cổ rễ. Kết hợp với vi sinh vật phân giải xenlulo để phục hồi đất và kích rễ mới mọc, giúp cây hồi sinh nhanh.
Những bệnh này thường xuất hiện trên cây ăn trái như xoài, thanh long, mít, bơ, dưa hấu… gây hư quả, giảm năng suất. Trichoderma và Chaetomium có khả năng tiết kháng sinh tự nhiên, ức chế các dòng nấm bệnh gây hại trái và thân. Bổ sung vi sinh giúp ngăn tái phát và phục hồi cấu trúc mô cây.
Đây là các biểu hiện điển hình của cây bị nấm tấn công hệ mạch dẫn – gây chết từ từ hoặc lây lan hàng loạt. Trichoderma sẽ đóng vai “vệ sĩ thầm lặng” bảo vệ hệ mạch rễ – thân, còn Chaetomium tiêu diệt mầm bệnh ẩn trong đất. Vi sinh phân giải xenlulo sẽ khử sạch xác bệnh còn tồn dư sau vụ mùa, ngăn bệnh bùng phát lại.
Bên cạnh phòng bệnh, vi sinh vật phân giải xenlulo còn đóng vai trò cải tạo đất rất mạnh nhờ khả năng phân giải xác bã thực vật thành mùn hữu cơ. Cơ chế này giúp:
Đây chính là nền tảng để cây “ăn khỏe – lớn nhanh – chống bệnh giỏi”.
Không dừng lại ở việc trị bệnh, Trichoderma và Chaetomium còn giúp cây tăng cường nội lực nhờ khả năng kích hoạt gen đề kháng tự nhiên. Nhờ đó, cây trồng sẽ:
Khi sử dụng thuốc hóa học liên tục, đất sẽ dần “chết”, mất khả năng tự cân bằng và hồi phục. Bộ ba vi sinh vật phân giải xenlulo – Chaetomium – Trichoderma giúp khôi phục hệ sinh thái đất bằng cách:
Đất khỏe thì cây mới khỏe. Đây là yếu tố sống còn trong hướng đi nông nghiệp hữu cơ – sinh thái bền vững mà ngày càng nhiều bà con theo đuổi.

Các chế phẩm sinh học chứa vi sinh vật phân giải xenlulo, Chaetomium, và Trichoderma đang ngày càng được bà con tin dùng nhờ khả năng phòng và trị bệnh từ gốc rễ, bảo vệ đất và nâng cao sức đề kháng cho cây trồng. Tuy nhiên, hiệu quả của các vi sinh vật này chỉ được phát huy tối đa nếu sử dụng đúng cách.
Tuyệt đối không dùng nước máy chưa qua xử lý để pha chế phẩm, vì Clo trong nước máy có tác dụng khử khuẩn, sẽ giết chết vi sinh vật ngay khi tiếp xúc. Nếu bắt buộc phải dùng nước máy, cần để nước phơi nắng trong xô, thùng khoảng 24 tiếng hoặc sục khí liên tục để Clo bay hơi hết.
Sau khi pha, chế phẩm nên được dùng hết trong vòng 2–4 tiếng. Tuyệt đối không để qua đêm, vì vi sinh vật sẽ giảm mật độ hoặc chết, làm giảm tác dụng.
Sử dụng để tưới gốc: Phương pháp tưới gốc giúp đưa vi sinh vật trực tiếp đến vùng rễ – nơi tập trung nhiều nấm bệnh nguy hiểm nhất như Fusarium, Phytophthora, Rhizoctonia… Đồng thời, tạo điều kiện lý tưởng để Trichoderma và Chaetomium cư trú, bảo vệ bộ rễ từ bên trong.
Với mục đích phòng bệnh:
Với mục đích trị bệnh:
Đối với cây con trong vườn ươm, việc phòng bệnh ngay từ giai đoạn đầu là yếu tố quyết định đến khả năng sống sót và phát triển của cây sau này. Các chế phẩm chứa vi sinh vật phân giải xenlulo, Chaetomium, Trichoderma giúp loại bỏ mầm bệnh tiềm ẩn trong giá thể, đồng thời kích rễ phát triển mạnh.
Trộn giá thể:
Xử lý đất trước khi xuống giống:
Trong số các dòng chế phẩm sinh học trên thị trường hiện nay, AT Vaccino Can nổi bật lên như một giải pháp toàn diện từ gốc rễ – vừa phòng trị nấm bệnh, vừa cải tạo đất, lại thân thiện với môi trường.
AT Vaccino Can là sản phẩm sinh học do Công ty Cổ phần Trung tâm sản phẩm sinh học AQ sản xuất, ứng dụng công nghệ vi sinh tiên tiến, tích hợp mật độ cao các chủng vi sinh vật phân giải xenlulo, cùng hai “chiến binh” đối kháng nấm bệnh hiệu quả nhất hiện nay là Chaetomium spp và Trichoderma spp.
Nhà vườn phản hồi: “Chỉ sau 2–3 lần tưới gốc bằng AT Vaccino Can, cây phục hồi rễ rất nhanh, lá đứng lại, không còn bị héo rũ như trước. Phân chuồng trộn thêm cũng hết mùi, tơi xốp rõ rệt.” – anh Quân, nông dân trồng sầu riêng tại Krông Pắk, Đắk Lắk chia sẻ.
AT Vaccino Can là sản phẩm đạt tiêu chuẩn sinh học, được kiểm nghiệm và sản xuất theo quy trình khép kín. Toàn bộ vi sinh vật trong sản phẩm đều là chủng có lợi, không gây độc, không để lại tồn dư, an toàn tuyệt đối với người, vật nuôi và môi trường.
Ưu điểm sinh học vượt trội:
Giải pháp xanh – tiết kiệm – hiệu quả lâu dài: Việc ứng dụng AT Vaccino Can đều đặn không chỉ giúp cây trồng khỏe mạnh, mà còn hồi sinh hệ sinh thái đất, giảm phụ thuộc vào hóa chất nông nghiệp, bảo vệ môi trường canh tác cho thế hệ mai sau.

Câu trả lời là có – và còn hơn thế nữa, đây chính là một trong những điểm vượt trội của các chế phẩm sinh học chứa vi sinh vật phân giải xenlulo, Chaetomium và Trichoderma. Những vi sinh vật này thích nghi linh hoạt với đa dạng điều kiện đất đai, từ đất đỏ bazan vùng Tây Nguyên, đến đất thịt, đất phù sa ở Đồng bằng sông Cửu Long hoặc đất cát pha, đất đồi miền Trung.
Về khí hậu, các chủng vi sinh vật trong các chế phẩm tốt như AT Vaccino Can đều được tuyển chọn phù hợp với điều kiện nhiệt đới ẩm – nóng, mưa nhiều, ẩm cao – vốn là điều kiện lý tưởng cho nấm bệnh phát triển. Nhờ đó, chúng hoạt động hiệu quả trong cả mùa khô lẫn mùa mưa, giúp phòng bệnh quanh năm.
Về cây trồng, từ cây công nghiệp (cà phê, hồ tiêu, cao su), đến cây ăn trái (sầu riêng, mít, bơ, thanh long, xoài…), rau màu, cây dược liệu, hoa kiểng – tất cả đều có thể sử dụng mà không lo bị phản ứng ngược hay gây hại.
Các chế phẩm chứa vi sinh vật phân giải xenlulo, Chaetomium, Trichoderma là dòng sản phẩm sinh học tự nhiên, không chứa hóa chất độc hại, không làm tổn thương rễ cây, không ảnh hưởng tới sức khỏe người dùng hay vật nuôi.
Người làm vườn có thể tiếp xúc trực tiếp khi pha, tưới, trộn chế phẩm mà không cần đồ bảo hộ phức tạp như thuốc trừ sâu hóa học. Đây cũng là một trong những lý do các mô hình nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch, nông nghiệp tuần hoàn ngày nay đặc biệt ưu tiên sử dụng vi sinh vật tự nhiên thay cho thuốc hóa học.
Câu trả lời là có – nhưng cần dùng đúng cách để đảm bảo vi sinh vật sống sót và phát huy tối đa hiệu quả.
Với phân hữu cơ: Hoàn toàn có thể dùng chung. Thậm chí, vi sinh vật phân giải xenlulo còn giúp phân giải nhanh hơn các chất hữu cơ trong phân chuồng, phân vi sinh, giúp cây hấp thu nhanh và tốt hơn.
Với phân NPK, phân bón lá, vi lượng: Có thể dùng cách ngày (tách biệt 1–2 ngày) để tránh ảnh hưởng đến hoạt động của vi sinh vật. Tránh pha trực tiếp chung trong cùng một thùng.
Không nên dùng chung với thuốc trừ nấm hóa học, vì các hoạt chất diệt nấm sẽ tiêu diệt luôn cả vi sinh vật có lợi trong chế phẩm.
Trong hành trình làm nông bền vững, không có con đường nào thiết thực hơn việc bắt đầu từ bộ rễ và đất – nơi nuôi sống cả mùa vụ. Vi sinh vật phân giải xenlulo, Chaetomium và Trichoderma không đơn thuần là chế phẩm sinh học, mà là những “người bạn đồng hành thầm lặng” giúp cây trồng chống lại bệnh hại, phục hồi đất đai đã kiệt sức, và nâng cao sức đề kháng một cách tự nhiên, bền vững.
Khi đất khỏe – cây sẽ khỏe. Khi cây khỏe – nhà nông mới có mùa vàng trúng lớn. Đừng chờ đến lúc cây bệnh mới cứu, hãy chủ động phòng ngay từ gốc. Đầu tư cho vi sinh hôm nay là gieo mầm cho tương lai vụ mùa ổn định, chi phí thấp mà hiệu quả lâu dài. Vi sinh chính là chìa khóa – là giải pháp gốc rễ cho nông nghiệp hiện đại và an toàn.
Giỏ hàng của bạn hiện tại chưa có sản phẩm nào.