Bệnh thán thư cây điều con không chỉ là một vấn đề nhỏ mà là mối đe dọa trực tiếp đến tương lai năng suất của vườn điều. Việc nhận biết sớm triệu chứng thán thư và áp dụng các biện pháp phòng ngừa bệnh thán thư toàn diện là chìa khóa để bảo vệ nguồn vốn đầu tư và công sức của bà con.
Bài viết này sẽ giúp bà con quản lý hiệu quả bệnh thán thư cây điều con ngay từ những ngày đầu.
Contents
Bệnh thán thư là một bệnh hại phổ biến, gây tổn thất nghiêm trọng trên hầu hết các bộ phận non của cây, từ lá non, chồi non, hoa đến quả non.
Tác nhân chính gây ra bệnh thán thư cây điều con chính là nấm Colletotrichum. Đây là một loại nấm hoại sinh và ký sinh bán buộc. Nấm tồn tại dưới dạng bào tử hoặc sợi nấm ẩn sâu trong các mô bệnh, tàn dư thực vật hoặc thậm chí trên các cành khô.
Khi gặp điều kiện thuận lợi, chúng sẽ sản sinh ra hàng loạt bào tử có khả năng lây nhiễm rất cao.
Nấm Colletotrichum đặc biệt yêu thích các mô non mềm, đang trong giai đoạn phát triển:
Bào tử nấm lây lan nhờ gió, nước mưa hoặc côn trùng, bám vào bề mặt mô non của cây điều con. Khi có ẩm độ cao, bào tử nhanh chóng nảy mầm.
Sợi nấm sẽ xuyên thủng lớp biểu bì mỏng manh của lá non, chồi non.
Sau khi xâm nhập, nấm phát triển sợi bên trong mô cây, gây ra các vết bệnh điển hình. Nấm chỉ bùng phát khi cây ra đợt chồi mới hoặc gặp stress.
Giai đoạn ra chồi, ra lá non và ra hoa là thời kỳ cây điều con dễ bị tổn thương nhất. Đây là lúc các mô cây mềm yếu, chưa có lớp biểu bì dày để chống lại sự xâm nhập của nấm. Một đợt bệnh bùng phát trong giai đoạn này có thể làm cháy toàn bộ chồi non, khiến cây chậm lớn hoặc thậm chí chết cây.
Nếu không được trị bệnh thán thư kịp thời, nấm không chỉ gây hại trên lá:
Việc nhận diện chính xác và kịp thời các triệu chứng thán thư là bước đầu tiên để sử dụng thuốc trị bệnh thán thư đúng lúc.
Trên Lá Non:
Trên Lá Trưởng Thành:
Đây là nơi bệnh gây hại nặng nề và nguy hiểm nhất trên cây điều con.
Chết Ngọn/Cháy Chồi:
Hiện tượng rụng chồi, rụng lá hàng loạt:
Việc chẩn đoán đúng bệnh là điều cực kỳ quan trọng, tránh lãng phí tiền bạc vào việc dùng thuốc trị bệnh thán thư không đúng loại.
| Đặc điểm | Bệnh Thán Thư (Nấm C. gloeosporioides) | Bệnh Đốm Lá (Pestalotiopsis spp.) | Bệnh Cháy Lá (Do vi khuẩn hoặc dinh dưỡng) |
| Triệu chứng chính | Đốm đen/nâu, gây cháy/thối đen chồi non. Vết bệnh có thể thấy các hạt đen hoặc màu hồng nhạt. | Đốm lớn hơn, tròn, có vòng đồng tâm. Tâm đốm màu xám trắng, viền ngoài màu nâu đen. | Cháy mép lá, hoặc cháy toàn bộ lá (cháy lá vi khuẩn). Không gây thối đen chồi non điển hình. |
| Vị trí gây hại điển hình | Chồi non, lá non (mô mềm). Gây chết ngọn. | Lá trưởng thành, lá già. | Lá trưởng thành. |
| Yếu tố chẩn đoán | Gây thối đen và chết khô chồi. Sự xuất hiện của bào tử nấm màu hồng. | Thấy chùm bào tử nhỏ màu đen ở tâm đốm khi ẩm. | Thường không thấy cấu trúc sinh sản của nấm. |
Chiến lược phòng ngừa bệnh thán thư hiệu quả nhất là kết hợp hài hòa giữa các biện pháp canh tác, sinh học và hóa học.
Các biện pháp này nhằm tạo ra một môi trường không thuận lợi cho sự phát triển của bệnh thán thư cây điều con và tăng cường sức đề kháng tự nhiên của cây.
Lưu ý: Luôn vệ sinh dụng cụ cắt tỉa bằng cồn hoặc Javen sau khi cắt cành bệnh.
Xu hướng nông nghiệp bền vững hiện nay ưu tiên sử dụng các giải pháp sinh học để phòng ngừa bệnh thán thư, đặc biệt ở giai đoạn cây điều con nhạy cảm.
Phun định kỳ các chế phẩm chứa nấm đối kháng như Trichoderma spp. hoặc vi khuẩn đối kháng như Bacillus subtilis
Bà con có thể tham khảo sản phẩm AT Vaccino CAN đã được nghiên cứu và chứng nhận, chứa các hoạt chất đối kháng giúp kiểm soát và diệt tận gốc nấm gây bệnh thán thư. Giúp tiết kiệm chi phí, không gây cháy lá, không gây độc hại quá mức cho môi trường và cây trồng.
Phòng ngừa bệnh thán thư an toàn, không gây tồn dư hóa chất, bảo vệ sức khỏe người nông dân và hệ sinh thái đất, giúp cây điều con phát triển trong môi trường tự nhiên, cân bằng.
Xây dựng lịch phun phòng ngừa bệnh thán thư định kỳ, đặc biệt là trước và sau mỗi đợt cây ra chồi non (nhú đọt) hoặc khi dự báo thời tiết có mưa kéo dài, sương mù dày đặc (điều kiện thuận lợi cho bệnh).
Giúp cây điều con vượt qua giai đoạn nguy hiểm một cách an toàn nhất, đảm bảo cây sinh trưởng ổn định, không bị đứt đoạn quá trình quang hợp. Chu kỳ phun có thể là 7-10 ngày/lần trong mùa mưa hoặc khi cây ra đọt.
Các loại thuốc trị bệnh thán thư hóa học nên được coi là giải pháp cuối cùng hoặc sử dụng xen kẽ (luân phiên) với sinh học trong trường hợp bệnh bùng phát mạnh, khó kiểm soát.
Phun thuốc theo nguyên tắc: Đúng thuốc, Đúng liều lượng, Đúng lúc, Đúng cách.
Bà con thường sử dụng thuốc kháng sinh chỉ tiêu diệt vi khuẩn và không có tác dụng với nấm. Việc dùng sai thuốc khiến nấm bệnh tiếp tục phát triển không bị kiểm soát, làm mất thời gian vàng để cứu cây.
Thậm chí tăng liều lượng thuốc trị bệnh thán thư quá mức quy định không những không tăng hiệu quả mà còn gây ngộ độc thực vật, biểu hiện bằng hiện tượng cháy, vàng lá non. Điều này làm cây bị sốc, suy yếu và giảm sức đề kháng tự nhiên.
Việc dùng lặp đi lặp lại một hoạt chất sẽ khiến các chủng nấm kháng thuốc phát triển mạnh. Thuốc sẽ mất dần hiệu lực sau vài lần phun, làm bệnh khó trị bệnh thán thư dứt điểm. Bà con cần luân phiên hoạt chất theo khuyến cáo của chuyên gia để duy trì hiệu quả.
Nhiều bà con chỉ coi việc phun thuốc là phương pháp duy nhất, bỏ qua các biện pháp canh tác bền vững.
Chỉ tập trung phun thuốc trị bệnh thán thư mà bỏ qua việc vệ sinh, cắt tỉa cành bệnh. Các cành, lá bị bệnh là nguồn lưu tồn nấm (nguồn lây nhiễm sơ cấp). Thuốc hóa học trị bệnh thán thư chỉ bảo vệ mô khỏe, không thể tiêu diệt hoàn toàn nấm đã nằm sâu trong mô bệnh đã chết.
Bệnh sẽ tái phát liên tục theo các đợt đâm chồi non. Việc vệ sinh và tiêu hủy cành bệnh là biện pháp phòng ngừa bệnh thán thư căn cơ nhất.
Tưới nước vào chiều tối hoặc tưới quá nhiều làm tăng độ ẩm, tạo môi trường lý tưởng cho nấm phát tán và nảy mầm. Bón thừa Đạm (N) kích thích cây ra đọt non yếu ớt, dễ bị bệnh thán thư cây điều con tấn công.
Cần giảm tưới khi vườn bị bệnh và ngưng bón Đạm, thay vào đó tăng cường Kali và Canxi để tăng khả năng chống chịu của cây.
Trả lời: Bệnh thán thư cây điều con là bệnh do nấm có khả năng tồn tại lâu dài trong môi trường và mô cây. Do đó, rất khó để “trị dứt điểm” theo nghĩa loại bỏ hoàn toàn mầm bệnh ra khỏi vườn.
Tuy nhiên có thể phòng ngừa bệnh thán thư bằng vệ sinh vườn, bón phân cân đối, và phun thuốc/chế phẩm sinh học định kỳ, bà con có thể kiểm soát bệnh hiệu quả, giúp cây điều con sinh trưởng khỏe mạnh.
Trả lời: Có, bệnh thán thư là một bệnh truyền nhiễm lây lan rất nhanh. Bào tử nấm dễ dàng lây lan từ cây bệnh sang cây khỏe mạnh thông qua gió, nước mưa (nước tưới), côn trùng hoặc từ các dụng cụ cắt tỉa chưa được khử trùng.
Khi phát hiện một cây bị bệnh, cần cách ly (cắt bỏ cành bệnh, thu dọn lá rụng) và xử lý khu vực lân cận ngay lập tức để ngăn chặn dịch bệnh bùng phát thành diện rộng.
Trả lời: Nên cắt bỏ nhưng cần cắt bỏ khi số lượng vết bệnh còn ít hoặc vết bệnh gây chết chồi non. Việc cắt bỏ này nhằm mục đích loại bỏ nguồn lây nhiễm nấm trong vườn
Phải cắt bỏ triệt để và tiêu hủy (đốt/chôn) ngay lập tức, không để cành bệnh tại vườn.
Sau khi cắt, phải phun thuốc trị bệnh thán thư hoặc chế phẩm sinh học ngay để bảo vệ các vết thương hở và ngăn nấm xâm nhập qua đó.
Bệnh thán thư cây điều con là một thách thức lớn trong việc gây dựng vườn điều. Tuy nhiên, bằng việc trang bị kiến thức chuyên sâu về triệu chứng thán thư và áp dụng chiến lược phòng ngừa bệnh thán thư toàn diện theo nguyên tắc IPM (Quản lý dịch hại tổng hợp), bà con hoàn toàn có thể bảo vệ được cây trồng.
Hãy nhớ rằng, một cây điều con khỏe mạnh, phát triển đồng đều, chính là nền tảng vững chắc cho một mùa điều bội thu trong tương lai. Sự kết hợp giữa canh tác khoa học (vệ sinh, dinh dưỡng) và bảo vệ thực vật thông minh (sinh học ưu tiên, hóa học hỗ trợ) là con đường bền vững nhất.
Nếu bà con có bất kỳ thắc mắc nào về việc lựa chọn thuốc trị bệnh thán thư hay cần hỗ trợ xây dựng lịch phun phòng ngừa bệnh thán thư cho vườn điều của mình, đừng ngần ngại liên hệ với các chuyên gia của AT!
✅ Sản phẩm sinh học 100% an toàn
✅ Tư vấn kỹ thuật miễn phí
✅ Hỗ trợ 24/7 trong quá trình sử dụng
Liên hệ ngay: 0972 563 448
Website: phanthuocvisinh.vn
Youtube : Phân Thuốc Vi Sinh AT
Giỏ hàng của bạn hiện tại chưa có sản phẩm nào.
