Menu

Thán Thư Cây Điều Giai Đoạn Trưởng Thành: Cách Phòng Ngừa Từ Sớm Giúp Cây Khỏe, Trái Nhiều

Bà con biết đấy, cây điều không chỉ là cây công nghiệp, mà còn là niềm hy vọng về kinh tế của nhiều gia đình. Sau nhiều năm chăm sóc, khi cây bước vào giai đoạn trưởng thành, đó là lúc chúng ta mong chờ thu hoạch ổn định. Tuy nhiên, chính trong giai đoạn ra hoa, đọt non này, một loại bệnh nguy hiểm có tên là thán thư cây điều lại rình rập và gây hại nặng nề.

Nhiều bà con thường nhầm lẫn bệnh thán thư với các hiện tượng cháy nắng, hoặc chỉ phát hiện khi bệnh đã làm khô đen hàng loạt chùm hoa, gây ra hiện tượng rụng bông, rụng trái non, và tệ hơn là làm khô cành điều. Theo thống kê và kinh nghiệm thực tiễn tại các vùng trồng điều lớn, nếu không được kiểm soát kịp thời, thán thư cây điều có thể làm giảm năng suất từ 30% đến 80% trong các năm có điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

 

Tầm Quan Trọng Của Việc Phòng Trừ Bệnh Thán Thư Cây Điều

Bệnh Thán thư, do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ra, là một trong những mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với năng suất và chất lượng hạt điều, đặc biệt tại Việt Nam. Việc phòng trừ bệnh này có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bảo vệ kinh tế và sự phát triển bền vững của cây điều.

Ảnh Hưởng Trực Tiếp Đến Năng Suất và Kinh Tế

Tầm quan trọng lớn nhất của việc phòng trừ bệnh thán thư là bảo vệ sản lượng thu hoạch và lợi nhuận của người trồng điều.

  • Bệnh tấn công mạnh vào giai đoạn cây ra lá non, trổ hoa và đậu quả non. Nụ hoa và quả non bị nhiễm bệnh sẽ chuyển sang màu nâu đen, khô và rụng hàng loạt (mất mùa rất cao), làm giảm đáng kể số lượng hạt điều thu được.
  • Trên cành non, vết bệnh nâu đen, lõm vào khiến cành bị teo tóp, khô dần và chết, làm giảm khả năng ra hoa cho vụ sau.
  • Nếu bệnh xuất hiện trên trái đã phát triển, có thể khiến vỏ hạt bị thối, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và giá trị thương phẩm của hạt điều xuất khẩu.

Bảo Vệ Sức Khỏe và Sự Phát Triển Của Cây

Phòng trừ thán thư giúp duy trì sức sống và khả năng sinh trưởng lâu dài của vườn điều.

  • Bệnh gây ra các đốm nâu đen, cháy khô và làm rụng lá sớm. Điều này làm giảm khả năng quang hợp của cây, khiến cây bị suy kiệt, kém phát triển, ảnh hưởng đến chu kỳ ra hoa, đậu trái ở các vụ tiếp theo.
  • Nếu không được xử lý kịp thời, nấm bệnh có thể lây lan nhanh chóng sang các bộ phận khác và cả cây lân cận, khiến toàn bộ vườn điều bị suy kiệt, thậm chí có thể dẫn đến chết khô ở cành và cả cây non.

Duy Trì Tính Ổn Định và Bền Vững Trong Canh Tác

Phòng trừ chủ động là yếu tố then chốt cho một nền nông nghiệp điều bền vững.

  • Các tàn dư thực vật (lá, cành, trái bị nhiễm bệnh) là nguồn chứa và lây lan nấm bệnh cho vụ sau. Việc phòng trừ và vệ sinh vườn tốt giúp loại bỏ nguồn bệnh tiềm tàng, giảm áp lực sâu bệnh chung cho vườn.
  • Chi phí và công sức phòng trừ bệnh thán thư là khoản đầu tư cần thiết để đảm bảo thu hồi vốn và sinh lời. Nếu không phòng trừ, thiệt hại về năng suất và chất lượng sẽ vượt xa chi phí phòng bệnh.
  • Giảm thiểu sự phụ thuộc vào thuốc hóa học khi bệnh bùng phát mạnh, góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe con người (người nông dân và người tiêu dùng).

 

Nhận Biết Chuẩn Xác Bệnh Thán Thư Cây Điều Giai Đoạn Trưởng Thành

Tác nhân gây bệnh – Kẻ hủy diệt năng suất

Để đối phó với kẻ thù, chúng ta cần phải biết rõ nó là ai. Bệnh thán thư cây điều do loại nấm có tên khoa học là Colletotrichum gây ra.

  • Loại nấm này tấn công vào tất cả các mô non của cây: đọt non, lá non, cuống hoa, bông và trái non.
  • Sở dĩ gọi là thán thư vì khi bệnh phát triển nặng, các vết bệnh chuyển sang màu đen, trông giống như bị than cháy hoặc bị hun khói.
  • Nấm tồn tại trên cành khô, lá rụng. Khi gặp điều kiện thuận lợi, bào tử nấm lây lan qua gió và nước mưa, xâm nhập vào mô non. 
  • Sợi nấm phát triển, tạo thành các vết hoại tử, làm chặn đường vận chuyển dinh dưỡng, gây ra hiện tượng cháy khô, xoắn và rụng hàng loạt. Đây là nguyên nhân chính gây mất mùa.

Dấu hiệu nhận biết thán thư cây điều qua các giai đoạn

Việc nhận biết sớm thán thư trên cây điều là chìa khóa để phòng trị thành công. Bà con cần quan sát kỹ 4 bộ phận chính:

Bộ phận bị bệnh Giai đoạn Dấu hiệu nhận biết 
Đọt non, Lá non Mới nhiễm Vết đốm nhỏ màu nâu đen hoặc xám đen, hình tròn hoặc bất định. Lá non bị xoăn, biến dạng.
Bông (Hoa) Phát triển Vết bệnh trên cuống hoa và chùm hoa lan rộng, chuyển màu nâu đen/đen, trông như bị hơ lửa (cháy bông).
Trái non (Hạt điều non) Sinh sản Xuất hiện các đốm đen nhỏ trên vỏ trái, làm trái bị chai cứng, méo mó, sau đó khô và rụng sớm.
Cành Hậu quả (Lây lan) Cành điều bị khô từ chóp vào, vỏ cành xuất hiện các vết loét, sần sùi màu nâu đen.

Khi bệnh thán thư cây điều tấn công bông và trái non, vết bệnh thường lõm xuống, có màu đen, và khi trời ẩm ướt có thể thấy các hạt nhỏ màu hồng (đó là bào tử nấm đang sinh sản) – không nhầm lẫn với nấm hồng

Điều kiện môi trường thuận lợi cho bệnh thán thư

Bà con nên nhớ rằng, bệnh tật luôn có mùa và điều kiện riêng để bùng phát. Thán thư cây điều phát triển mạnh nhất trong các điều kiện sau:

  • Mưa dầm hoặc sương mù kéo dài, độ ẩm không khí cao (trên 85%), xen kẽ với nắng nóng (thời tiết giao mùa). Nhiệt độ lý tưởng cho nấm là 25 – 30 độ C.
  • Giai đoạn cây ra đọt non và ra hoa rộ. Đây là các mô non mỏng manh, dễ bị xâm nhập nhất.
  • Vườn điều quá rậm rạp, thiếu ánh sáng, không thông thoáng, hoặc trồng mật độ quá dày làm độ ẩm trong tán cây luôn cao.
  • Nguồn bệnh tiềm tàng từ vụ trước (lá rụng, cành khô) không được tiêu hủy.

Bệnh thán thư cây điều trưởng thành

Kinh Nghiệm Phòng Trừ Thán Thư Cây Điều Giai Đoạn Trưởng Thành – Chiến Lược Quản Lý Tổng Hợp (IPM)

Để đạt được hiệu quả cao nhất và bền vững nhất, bà con không nên chỉ dựa vào một biện pháp. Chiến lược phòng trừ thán thư cây điều hiệu quả phải là quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), kết hợp hài hòa giữa canh tác, sinh học và hóa học.

Biện pháp canh tác “Phòng bệnh hơn chữa bệnh” – Cách phòng ngừa thán thư cây điều từ sớm

Đây là nền tảng quan trọng nhất, mang lại hiệu quả lâu dài và tiết kiệm chi phí.

Tỉa cành tạo tán thông thoáng

Giúp giảm độ ẩm trong vườn, tăng cường ánh sáng và lưu thông không khí. Đây là biện pháp vật lý hàng đầu để ngăn chặn sự phát triển của thán thư cây điều.

  • Cắt bỏ các cành điều bị khô, cành tăm, cành sâu bệnh, cành mọc xiên, cành sát đất và các cành giao tán. 
  • Giữ khoảng cách và độ thông thoáng hợp lý giữa các cây.

Nên tỉa sau thu hoạch và trước khi cây ra đọt mới. Tuyệt đối không tỉa cành khi cây đang ra hoa và đậu trái vì dễ làm vết thương hở, tạo cửa ngõ cho nấm xâm nhập.

Sau khi cắt tỉa, bà con phải dùng vôi hoặc dung dịch thuốc gốc đồng quét lên vết cắt để sát khuẩn và ngăn nấm xâm nhập.

Vệ sinh vườn và Dinh dưỡng cân đối

  • Thu gom và tiêu hủy (đốt hoặc chôn sâu) tàn dư thực vật, cành khô điều và lá rụng khỏi gốc. Làm sạch các vật liệu hữu cơ có thể là nơi nấm cư trú.
  • Cân bằng phân bón N-P-K. Đặc biệt là tránh bón thừa Đạm (N), vì Đạm làm cây ra lá non yếu ớt, dễ bị thán thư cây điều tấn công. 
  • Tăng cường Kali (K) và Canxi (Ca) giúp tăng cường sức đề kháng và làm cứng thành tế bào, giảm khả năng nấm xâm nhập.

Biện pháp sinh học: Sử dụng thiên địch và chế phẩm

Sử dụng biện pháp sinh học giúp bảo vệ môi trường, an toàn cho người sử dụng và không gây lờn thuốc.

Bổ sung nấm Trichoderma vào đất (trộn phân hữu cơ, tưới gốc). Đây là một loại nấm đối kháng có thể cạnh tranh và tiêu diệt nhiều loại nấm gây bệnh trong đất.

Nhà nông có thể tham khảo sử dụng chế phẩm sinh học AT Vaccino CAN chứa loại nấm trên để phun lên lá và hoa. Hiệu quả cao trong phòng và trị nấm bệnh cho cây điều, đảm bảo 100% nguồn gốc sinh học, an toàn cho đất, cây và người sử dụng.

Giúp tiết kiệm chi phí so với việc sử dụng thuốc hóa học lâu dài. Thân thiện với môi trường, phù hợp xu hướng canh tác hữu cơ và bền vững.

Biện pháp hóa học – Lựa chọn và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đặc trị thán thư cây điều

Khi bệnh đã xuất hiện, đặc biệt ở giai đoạn ra hoa rộ, biện pháp hóa học là cần thiết để cắt đứt nguồn bệnh và bảo vệ năng suất.

Các loại thuốc có hoạt chất sau đây đã được kiểm nghiệm và cho hiệu quả cao trong phòng trừ bệnh thán thư trên cây điều

Để đảm bảo hiệu quả, an toàn cho người, cây trồng và môi trường, cần tuân thủ 4 nguyên tắc vàng khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật:

Đúng thuốc:

  • Sử dụng loại thuốc có hoạt chất đặc trị thán thư (như các hoạt chất đã nêu trên).
  • Sử dụng thuốc còn hạn sử dụng và trong danh mục được phép sử dụng.

Đúng liều lượng và nồng độ:

  • Pha thuốc theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất ghi trên bao bì. Không tăng hoặc giảm liều lượng tùy tiện.

Đúng lúc (thời điểm):

  • Phun thuốc khi bệnh mới xuất hiện hoặc giai đoạn cây nhạy cảm (ra hoa, ra lộc).
  • Tránh phun khi trời nắng gắt, sắp mưa to hoặc có gió lớn.
  • Đảm bảo thời gian cách ly trước khi thu hoạch.

Đúng cách:

  • Phun ướt đều tán lá, chồi non và chùm hoa.
  • Mặc đồ bảo hộ đầy đủ (khẩu trang, kính, găng tay) khi pha và phun thuốc.
  • Thu gom và xử lý bao bì thuốc đã qua sử dụng đúng quy định.

Lời khuyên: Ưu tiên biện pháp sinh học hơn hóa học

Mặc dù biện pháp hóa học là giải pháp cấp bách khi bệnh bùng phát, về lâu dài, bạn nên ưu tiên áp dụng các biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) và sinh học:

  • Thuốc hóa học có thể gây ô nhiễm môi trường, tồn dư trong nông sản, và tiêu diệt các sinh vật có lợi (thiên địch, vi sinh vật đối kháng).
  • Biện pháp sinh học và canh tác hữu cơ giúp bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp bền vững hơn.

 

Hướng Dẫn Xử Lý Khi Cây Bị Khô Cành Điều Nặng Do Bệnh

Trong trường hợp thán thư cây điều đã lan rộng gây hiện tượng khô cành điều nặng nề, bà con cần thực hiện các bước quyết liệt sau để cứu cây và ngăn chặn lây lan:

Cắt bỏ và tiêu hủy triệt để cành bệnh

  • Cắt sâu vào phần cành khỏe (cách vết bệnh ít nhất 20-30 cm) để loại bỏ hoàn toàn sợi nấm đã ăn sâu.
  • Toàn bộ cành đã cắt phải được đưa ra khỏi vườn và tiêu hủy (đốt). Đây là bước cực kỳ quan trọng để loại bỏ nguồn bệnh lây lan.
  • Ngay sau khi cắt, dùng vôi sữa hoặc dung dịch thuốc gốc đồng đậm đặc quét lên vết cắt lớn. Điều này giúp ngăn chặn nấm bệnh xâm nhập qua vết thương hở.

Chăm sóc phục hồi sau điều trị

  • Bón bổ sung phân hữu cơ vi sinh, kết hợp với các chất kích thích ra rễ và trung vi lượng (Canxi, Bo, Silic) để giúp cây nhanh chóng phục hồi.
  • Sau khi điều trị bằng thuốc sinh học AT Vaccino CAN 1 – 2 tuần, phun phân bón lá có chứa Amino Acid và các chất điều hòa sinh trưởng để kích thích cây ra đọt non mới khỏe mạnh.

Khử trùng dụng cụ

  • Kéo, dao cắt tỉa phải được khử trùng bằng cồn hoặc dung dịch thuốc gốc Đồng sau khi cắt tỉa bất kỳ cây bệnh nào để tránh lây lan bào tử nấm sang cây khỏe.

Kết Luận 

Thưa bà con, qua nội dung chi tiết trên, chúng ta đã cùng nhau phân tích và đưa ra giải pháp toàn diện cho vấn đề thán thư cây điều giai đoạn trưởng thành.

Có thể thấy, việc quản lý bệnh thán thư không phải là công việc ngày một ngày hai, mà là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự kiên nhẫn và áp dụng đúng kỹ thuật. Bằng việc áp dụng chiến lược IPM kết hợp các biện pháp canh tác, sinh học và hóa học một cách khoa học, bà con hoàn toàn có thể bảo vệ vườn điều trưởng thành của mình, đảm bảo năng suất và thu nhập ổn định.

Tôi, với vai trò là một chuyên gia AT đồng hành cùng bà con, cam kết sẽ tiếp tục nghiên cứu và cập nhật những giải pháp mới nhất, hiệu quả nhất về phòng trừ thán thư cây điều để chia sẻ kịp thời đến bà con. Chúc bà con mùa điều bội thu!

AT – Đồng hành cùng nhà nông trên hành trình chăm sóc cây khỏe – vườn bền – mùa vàng rực rỡ

 

Sản phẩm sinh học 100% an toàn
Tư vấn kỹ thuật miễn phí
Hỗ trợ 24/7 trong quá trình sử dụng

Liên hệ ngay: 0972 563 448

Website: phanthuocvisinh.vn

Youtube : Phân Thuốc Vi Sinh AT

Fanpage: https://www.facebook.com/phanthuocvisinh1/

 

0

Giỏ hàng

Giỏ hàng của bạn hiện tại chưa có sản phẩm nào.

Thành tiền: 0VND
0972563448
icons8-exercise-96 challenges-icon chat-active-icon
chat-active-icon